ប្រភេទពន្ធសម្រាប់អាជីវកម្មខ្នាតតូចនៅកម្ពុជា

នៅកម្ពុជា អាជីវកម្មខ្នាតតូច (Small Business) ត្រូវបង់ពន្ធតាមប្រព័ន្ធពន្ធថ្មីដែលគេហៅថា “ប្រព័ន្ធពន្ធលើលទ្ធផលតិចតួច” (Simplified Tax Regime)។ ប្រភេទពន្ធសំខាន់ៗរួមមាន៖

១. ពន្ធលើចំណូល (Tax on Income – TOI)

• ជាពន្ធសម្រាប់ចំណូលសរុបប្រចាំឆ្នាំ។

• អាជីវកម្មខ្នាតតូច (ចំណូលក្រោម 250 លានរៀលក្នុងមួយឆ្នាំ) បង់ពន្ធជាប្រាក់ត្រង់ (Flat Tax) ដោយផ្អែកលើអត្រាដែលកំណត់ដោយអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ។

• ប្រាក់ពន្ធអាចកំណត់ដោយស្ថិតិការចំណូលប្រចាំខែ/ឆ្នាំ។

២. អាករលើតម្លៃបន្ថែម (Value Added Tax – VAT)

• អាជីវកម្មខ្នាតតូចភាគច្រើន មិនចាំបាច់ចុះបញ្ជី VAT ទេ។

• តែបើចំណូលលើសពីកម្រិតកំណត់ ឬប្រកបអាជីវកម្មពិសេស ត្រូវចុះបញ្ជី VAT។

• អត្រា VAT គឺ ១០% លើការលក់ទំនិញ និងសេវាកម្ម។

៣. ពន្ធកាន់កាប់ (Patent Tax)

• បង់រៀងរាល់ឆ្នាំសម្រាប់សិទ្ធិប្រកបអាជីវកម្ម។

• តម្លៃបង់៖ ប្រហែល ៤០០,០០០ រៀល/ឆ្នាំ សម្រាប់អាជីវកម្មខ្នាតតូច (អាស្រ័យលើប្រភេទសេវាកម្ម ឬផលិតកម្ម)។

៤. អាករបៀវត្សនិងប្រាក់ឧបត្ថម្ភ (Withholding Tax)

• ប្រសិនបើអាជីវកម្មបង់ប្រាក់ឲ្យភាគីទីបី (ដូចជា សេវាកម្មឯករាជ្យ, ការជួល), អ្នកត្រូវកាត់អាករ១៥% ឬតាមអត្រាប្រកាស។

• សម្រាប់អាជីវកម្មខ្នាតតូច ប្រសិនបើមិនមានការទូទាត់តម្លៃធំ ឬមិនមានសេវាកម្មឯករាជ្យធំៗ អាចមិនចាំបាច់បង់ពន្ធនេះ។

៥. ពន្ធលើប្រាក់ខែ (Salary Tax / Personal Income Tax – PIT)

• ប្រសិនបើមានបុគ្គលិក អ្នកត្រូវកាត់ពន្ធលើប្រាក់ខែតាមអត្រាបុព្វលាភដែលកំណត់ (progressive rates starting from 0% to 20%)។

⸻

សេចក្តីសំខាន់៖

សម្រាប់អាជីវកម្មខ្នាតតូច មានករណីជាច្រើនអាចត្រូវបង់តែ ពន្ធកាន់កាប់ និង ពន្ធលើចំណូល ប៉ុណ្ណោះ ប្រសិនបើមិនចុះបញ្ជី VAT និងមិនមានបុគ្គលិកច្រើន។

ទោះយ៉ាងណា ត្រូវតែចុះបញ្ជីជាផ្លូវការជាមួយអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ និងបន្តបង់ពន្ធប្រចាំឆ្នាំតាមច្បាប់។