១. ជំងឺរលាកស្រោមខួរ (Meningitis) ជាអ្វី?
ជំងឺរលាកស្រោមខួរ (Meningitis) គឺជាអាការៈដែលកើតឡើងដោយសារស្រោមខួរក្បាល និងខួរកញ្ជះរលាក។ ស្រោមនេះមានតួនាទីការពារខួរក្បាលពីអាធាតុផ្សេងៗ ប៉ុន្តែពេលវារងរលាក អាចបណ្ដាលឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិត ប្រសិនបើមិនបានព្យាបាលត្រឹមត្រូវ។ ជំងឺនេះអាចបណ្តាលមកពីមេរោគបាក់តេរី (Bacterial), វីរុស (Viral), ឬមូលហេតុផ្សេងៗដូចជា សារធាតុសុីហ្ស Fungus ។
២. អាការៈសំខាន់ៗ
- ក្បាលឈឺខ្លាំង
- ខ្លាចពន្លឺ
- មានក្អករហូតដល់ពិបាកដកដង្ហើម
- ខ្យល់ក្តៅ ខ្ពស់ (ក្តៅពោះ)
- ក្រពេញកហើម កន្ទួលក
- មិនចង់បរិភោគអាហារ ឬស្រួលច្របាច់
- ចង្វាក់បេះដូងឡើងលឿន ឬស្រាល
នៅកុមារឬទារក អាចមានសញ្ញាដូចជា៖
- រលាកសើមក្បាល
- ខកខានអារម្មណ៍ ឬស្ងៀមស្ងាត់ខុសធម្មតា
- ការចាប់ខ្សោះច្រើន ឬស្រាលជាងមុន
៣. ដំណោះស្រាយបឋម
- ទៅពេទ្យភ្លាមៗ៖ ជំងឺនេះអាចឆ្លងរហ័សនិងគ្រោះថ្នាក់ ដូច្នេះពេលមានសញ្ញាឈុតខាងលើ ត្រូវស្វែងរកការព្យាបាលពីវិជ្ជាជីវៈឆាប់អាសន្ន។
- ពិនិត្យរបួសនិងកម្តៅ៖ ប្រើប្រាស់ធុងទឹកក្តៅ ឬកម្រាលក្រណាត់ត្រជាក់ដាក់លើក្បាល ដើម្បីបន្ថយក្តៅ (ប៉ុន្តែជាជំហ៊ានបណ្តោះអាសន្នប៉ុណ្ណោះ)។
- ផ្តល់ទឹកបរិសុទ្ធ៖ អោយអ្នកជំងឺផឹកទឹកម្តងៗតិចៗ ដើម្បីទប់ការស្ងួតខ្លួន។
- កុំប្រើថ្នាំដោយខ្លួនឯង៖ មិនគួរលេបថ្នាំកាត់ក្តៅ ឬថ្នាំផ្សេងៗ ដោយគ្មានការណែនាំពីវេជ្ជបណ្ឌិតទេ ព្រោះអាចធ្វើឲ្យជំងឺធ្ងន់ធ្ងរឡើង។
- សំរាកច្រើន៖ បង្កើនការសំរាកក្នុងបរិយាកាសត្រជាក់ និងស្ងប់ស្ងាត់។
៤. ការពារជំងឺរលាកស្រោមខួរ
- ចាក់វ៉ាក់សាំងការពារជំងឺមួយចំនួនដូចជា Hib, pneumococcus, meningococcus។
- ថែរក្សាដៃអោយស្អាត ជៀសវាងការឆ្លងវីរុស។
- មិនប្រើរបស់រួមគ្នាជាមួយអ្នកមានជំងឺឆ្លង។
- ពន្លីការរស់នៅអោយមានខ្យល់ចេញចូលល្អ។
